179. rocznica bitwy pod Gdowem

26 lutego 2025 roku minęło 179 lat od Bitwy pod Gdowem, stoczonej w 1846 roku w czasie powstania krakowskiego. Tegoroczne obchody upamiętniające to wydarzenie odbyły się przy Kopcu-Mogile na cmentarzu parafialnym w Gdowie. W hołdzie poległym powstańcom złożono kwiaty, zapalono znicze, odśpiewano hymn narodowy oraz odmówiono modlitwę. Wartę honorową pełnili harcerze 2. Szczepu „Nadrabiańskiego” im. Szarych Szeregów z Marszowic pod kierownictwem Elżbiety Kowalik.

W uroczystościach uczestniczyli przedstawiciele władz samorządowych, instytucji kulturalnych oraz organizacji społecznych. Obecni byli m.in.: Starosta Powiatu Wielickiego Roman Ptak, Wicestarosta Powiatu Wielickiego Ewa Ptasznik, Wójt Gminy Gdów Zbigniew Wojas, Przewodnicząca Rady Gminy Gdów Dominika Linczowska, Sekretarz Gminy Bożena Malarczyk, Zastępca Wójta Gminy Gdów Grzegorz Piętak, Radny Gminy Gdów i Sołtys Gdowa Zbigniew Gumułka, Przewodnicząca Gminnego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych Janina Chwajoł, Dyrektor Wydziału Promocji, Rozwoju i Komunikacji Społecznej UMIG Wieliczka Aneta Tracz oraz Radna Powiatu Wielickiego Edyta Trojańska-Urbanik.

W uroczystości udział wzięli również Prezes Kopalni Soli Wieliczka Marian Leśny, Prezes Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki” Jadwiga Duda oraz przedstawiciele Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce – Agnieszka Prytek i Jakub Strynowicz. Nie zabrakło także Dyrektora Gminnej Biblioteki Publicznej w Gdowie Macieja Gibały, górników z Kopalni Soli Wieliczka oraz reprezentantów licznych organizacji społecznych i historycznych, takich jak Stowarzyszenie Historia i Tradycja w Gdowie, Gdowski Uniwersytet Trzeciego Wieku oraz Stowarzyszenie Emerytów i Rencistów. Wydarzenie poprowadziła dyrektor Centrum Kultury w Gdowie – Wioleta Chmiela.

Podczas uroczystości obecni byli także uczniowie szkół z opiekunami: uczniowie Szkoły Podstawowej w Gdowie z Renatą Zawałą i Agatą Obrał, uczniowie Szkoły Podstawowej w Niegowici z Małgorzatą Wilkońską oraz uczniowie Zespołu Szkół w Gdowie z Beatą Popek.

Po oficjalnych wystąpieniach delegacje składały wiązanki kwiatów przy Kopcu-Mogile. Wieniec złożyli przedstawiciele władz samorządowych Gminy Gdów, Powiatu Wielickiego oraz Miasta i Gminy Wieliczka. Hołd poległym oddały także delegacje Kopalni Soli Wieliczka, Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki”, Rady Sołeckiej Gdowa i Koła Gospodyń Wiejskich w Gdowie, Stowarzyszenia Historia i Tradycja Gminy Gdów, Gdowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz szkół: Szkoły Podstawowej w Gdowie, Szkoły Podstawowej w Niegowici i Zespołu Szkół w Gdowie.

Bitwa pod Gdowem była tragicznym epizodem powstania krakowskiego. Powstańcy, głównie górnicy, rzemieślnicy i uczniowie szkoły górniczej, stanęli do walki przeciwko oddziałom austriacko-chłopskim. Starcie zakończyło się masakrą powstańców przy murze cmentarza w Gdowie. Na miejscowym cmentarzu spoczywa 154 uczestników tych wydarzeń. W 1896 roku, w 50. rocznicę bitwy, mieszkańcy wznieśli Kopiec-Mogiłę, a dziesięć lat później na jego szczycie stanął pomnik przedstawiający Rachel opłakującą utracone dzieci – alegorię cierpiącej Polski.

Uroczystość była wyrazem pamięci i szacunku dla bohaterów powstania oraz świadectwem przywiązania lokalnej społeczności do historii i tradycji. Po oficjalnej części obchodów uczestnicy spotkali się w centrum kultury, gdzie harcerze przedstawili krótką historię tego wydarzenia.

Po zakończeniu uroczystości uczniowie Szkoły Podstawowej z Niegowici wraz z opiekunami udali się do Urzędu Gminy w Gdowie, aby obejrzeć obraz przedstawiający krwawe wydarzenia z 1846 roku. Następnie wysłuchali opowieści o tych dramatycznych chwilach, które przedstawił pan Franciszek Daniel ze Stowarzyszenia Historia i Tradycja w Gdowie. Następnie uczniowie udali się na rynek gdowski, aby przy pomniku oddać hołd poległym i zgłębić historię tamtych wydarzeń.