- jeżeli myślimy o współczesnym uniwersytecie w kontekście przyszłości, to na obraz ten nakładają się zarówno zmiany, które dokonują się wewnątrz niego, jak również rezultaty przemian, które zachodzą poza nim, ale bezpośrednio na niego wpływają - twierdzi dr Łukasz Rogowski z Wydziału Socjologii UAM. Naukowiec wraz z innymi osobami pracującymi na wydziale oraz z Kołem Naukowym Osób Studiujących Socjologię zrealizował finansowany ze środków IDUB projekt badawczy "Przestrzeń otwarta", w którym diagnozie poddane zostały potrzeby związane z korzystaniem z infrastruktury uniwersytetu. Zapraszamy do lektury wywiadu przeprowadzonego na łamach Życia Uniwersyteckiego.
Tematem naszego numeru jest uniwersytet przyszłości, czy mógłby pan zatem wymienić kilka cech, które mogą opisać taki uniwersytet czy szerzej - uczelnię wyższą?
- Będzie to na pewno kilka elementów. Przede wszystkim bardzo ważnym zjawiskiem, które wpływa na to, jak myślimy o życiu zawodowym czy edukacyjnym, jest koncepcja work-life balance. Zakłada ona czasowo-emocjonalną równowagę pomiędzy aktywnościami w ramach życia zawodowego czy edukacyjnymi a tymi związanymi z życiem prywatnym. Równowaga ta jest konieczna, ponieważ to, jaką uwagę poświęcamy czynnościom pozazawodowym czy pozaedukacyjnym, może pozytywnie lub negatywnie wpływać na naszą efektywność i dobre zaangażowanie w to, jak funkcjonujemy w życiu uniwersyteckim.
Kolejnym bardzo ważnym elementem kształtującym współczesny uniwersytet są cele i wartości zrównoważonego rozwoju, propagowane m.in. przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Są to np. wysoka jakość życia, równość płci, dbałość o klimat, zrównoważony rozwój miast. o ile przyjmiemy, iż te wartości są istotne dla życia społecznego, to z kolei oznacza, iż uniwersytet bierze na siebie pewne nowe zobowiązania. Nie powinien zamykać się na otoczenie zewnętrzne, ale wzmacniać swoją rolę w perspektywie funkcji miastotwórczych albo budowania relacji z innymi, pozauniwersyteckimi instytucjami. To jest ważne również z perspektywy tego, jak funkcjonuje uniwersytet wewnątrz siebie, czy np. dowartościuje rolę ekologiczną, która bez wątpienia ze zrównoważonym rozwojem jest związana.
Po trzecie, warto zwrócić uwagę na fakt, iż uniwersytet był - a myślę, iż we współczesnym świecie ta jego rola przybiera na znaczeniu - przestrzenią, w której nie tyko zdobywa się wiedzę, ale również spędza czas wolny, czyli nawiązuje nowe relacje, realizuje hobby. Słowem - buduje kompetencje społeczne. Tym samym konieczne jest, aby uniwersytet te potrzeby zaspokajał.
A jak będzie wyglądała realizacja tych postulatów w praktyce?
- Myślę, iż przede wszystkim uniwersytet będzie wielofunkcyjny. Już dziś rola kampusów powoli przestaje opierać się wyłącznie na kształceniu i prowadzeniu badań naukowych. Oczywiście to nie oznacza, iż funkcje edukacyjne i naukowe przestają być istotne. Ale o ile chcemy w dalszym stopniu czynić kampusy miejscami przyjaznymi i otwartymi - ważne byłoby, aby odnieść się również do pozostałych wymienionych przeze mnie trendów.
Tu powołam się na nasze badania związane z diagnozowaniem potrzeb osób studiujących. Przystępując do nich, mieliśmy w głowie różne koncepcje. Wszystkie one zostały doprecyzowane na etapie tworzenia stoisk konsultacyjnych, które ustawione zostały na wszystkich poznańskich kampusach naszego uniwersytetu. W toku konsultacji udało nam się doprecyzować cztery funkcje, które w naszych badaniach wzięliśmy pod uwagę. Były to funkcja edukacyjna, więziotwórcza - związana z wytwarzaniem relacji i więzi społecznych, socjalna - związana z dążeniem do dobrostanu i poprawy jakości życia oraz funkcja ekologiczna. Poza stoiskami w projekcie "Przestrzeń otwarta" realizowaliśmy wywiady z osobami administrującymi budynkami UAM, a wśród osób studiujących przeprowadziliśmy ogólnouniwersytecką ankietę oraz organizowaliśmy spacery badawcze po kampusach.
Czytaj dalej na Uniwersyteckie.pl: Dr Łukasz Rogowski. Uniwersytet powinien być wielofunkcyjny
Fot. Władysław Gardasz
