Na początku grudnia 2022 r. pisaliśmy o niesamowitym odkryciu, jakim było odnalezienie rzeźby Neptuna, która znajdowała się niegdyś na wrocławskim placu Nowy Targ. Jej odnalezienie było dla wszystkich zaskakujące, ponieważ szczątki fontanny już dawno uznano za zaginione. W 2023 roku udało się odnaleźć kolejne fragmenty – m.in. muszlę, rybie ogony czy tułów syreny. W ostatnim czasie odnalazł się również kamienny delfin.
Historyczna układanka
Rzeźbę udało się odnaleźć dzięki pracy wrocławskiego historyka – doktora Tomasza Sielickiego.
– Pan dr Tomasz Sielicki, wratislawianista, wrocławski historyk, podczas poszukiwania materiałów na temat barokowej fontanny Neptuna z pl. Nowy Targ we Wrocławiu, natknął się na niezwykłą wzmiankę w gazecie z XIX w. Informacja podana w prasie mówiła o przewiezieniu oryginalnej barokowej rzeźby Neptuna z pl. Nowy Targ do parku pałacowego w Wielowsi, gm. Syców. Jak się okazało, podczas jednej z XIX w-wiecznych konserwacji fontanny, „Jurek z widłami” (tak go bowiem kiedyś nazywano) nie został naprawiony, ale zastąpiono go nową figurą, a starą, barokową, wywieziono do wspomnianego parku w Wielowsi. Po tym odkryciu Pan Tomasz skontaktował się z naszymi pracownikami, aby ustalić, czy wzmianka w prasie jest prawdziwa – relacjonował w grudniu 2022 r. Wojewódzki Dolnośląski Konserwator Zabytków.
Aby sprawdzić, czy w dolnośląskiej Wielowsi (gm. Sobótka) znajduje się jakikolwiek ślad po rzeźbie, na miejsce udał się Pan Tomasz wraz z Panią archeolog – Joanną Biniek. Tam okazało się, iż barokowy Neptun cały czas leży w zaroślach, a jeszcze w latach 60-tych stał w parku, jako cała figura. Niestety podczas jednej z potężnych wichur przewrócił się i uległ uszkodzeniu. W związku z tym odnaleziona rzeźba jest niekompletna, brakuje m.in. głowy. Jej autentyczność potwierdzili pracownicy Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
W styczniu 2023 roku jeden z mieszkańców Wielowsi przekazał informację, iż na terenie jednej z posesji może znajdować się fragment słynnej fontanny. Informacja została sprawdzona, a muszla porośnięta mchem trafiła już do stolicy Dolnego Śląska.
We wrześniu poszukiwania wznowiono. Do parku pałacowego w Wielowsi udał się dr Tomasz Sielicki wraz ze studentami Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego pod kierunkiem archeologa – Marcina Diakowskiego. Zespół trafił tam na kolejne, rozrzucone w gęstwinie roślinności kamienne fragmenty.
– Dzisiaj wróciliśmy do Wielowsi pod Syców w poszukiwaniu brakujących fragmentów barokowej fontanny Neptuna. Głowy nie znaleźliśmy, ale… Mamy brakujące elementy podstawy fontanny! Znalazło się torso syreny oraz większość trytona, a także fragmenty rybich ogonów i odłupana część znalezionej jesienią muszli. A zatem układanka jest coraz bardziej kompletna. Można ocenić, iż mamy już ponad połowę fontanny! – poinformował wtedy za pośrednictwem mediów społecznościowych dr Tomasz Sielicki.
Teraz do historycznej układanki dołączy prawdopodobnie kolejny element, a mianowicie kamienny delfin.
Tym razem sygnał popłynął z Muzeum Regionalnego w Sycowie, gdzie znajdują się dwa elementy kamienne stanowiące postać delfina. Wstępne oględziny wykazały bardzo duże podobieństwo do już zabezpieczonego delfina, który w tej chwili jest zabezpieczony w Muzeum Miejskim Wrocławia. Ten jednak jest bardzo uszkodzony, więc znalezisko jest tym bardziej cenne, iż pozwoliłoby na odtworzenie najmniej znanej partii – czterech delfinów z zakręconymi ogonami i rozwartymi pyskami, z których wypływała woda do muszli poniżej. Myślę, iż teraz powinno się porównać oba delfiny i jeżeli autentyczność się potwierdzi, scalić kolejne elementy tego cennego monumentu – wyjaśnia dr Tomasz Sielicki.
Fontanna powróci na pl. Nowy Targ
W kwietniu 2024 roku Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii złożyło w Urzędzie Miejskim petycję o przywrócenie Neptuna w historycznej formie. Jego członkowie argumentowali, iż zrekonstruowany Neptun z całą pewnością cieszyłby się tak dużą popularnością, jak Szermierz na pl. Uniwersyteckim czy Niedźwiadek stojący przy Ratuszu.
Temat fontanny powrócił w marcu bieżącego roku, a wszystko za sprawą sesji Rady Miejskiej, która odbyła się w czwartek (20 marca). Radni przegłosowali projekt uchwały, dzięki której wydatki bieżące na ten rok zostały powiększone o 350 tysięcy złotych. Kwota zostanie przeznaczona na organizację konkursu rzeźbiarskiego na opracowanie koncepcji Fontanny na Placu Nowy Targ.
O dalszych działaniach związanych z Neptunem będziemy informować na bieżąco.
