Te nazwiska występują tylko w jednym regionie Polski. "Szybko trzeba było zacząć nadawać przydomki"

gazeta.pl 10 godzin temu
Historia polskich nazwisk jest bardzo ciekawa, jednak niewielu ma świadomość, iż to pewnego rodzaju twór, który ma swoje korzenie w naturze, legendach, podaniach, a choćby zdawałoby się, iż w takich błahych sprawach, jak źródło zajęcia. Tę zależność widać zwłaszcza w jednym regionie Polski, gdzie rody były bardzo liczne i by jedną rodzinę odróżnić od drugiej, dodawano przydomki.
Historia nazwisk należy doszukiwać się już w epoce średniowiecza, kiedy przestały wystarczać same imiona. Handel, podatki, metryki chrzcielne - to tylko niektóre sprawy, gdzie należało odróżnić jednego Jakuba od drugiego. I tak pojawiły się przydomki. Niektóre nazwiska nawiązywały do imienia ojca, cech charakteru, zawodu albo przedstawicieli świata roślin i zwierząt. Trendy w kształtowaniu nazwisk były różne, a wpływ na to miał również dany region. Jednymi z tych bardziej charakterystycznych są nazwiska góralskie.


REKLAMA


Zobacz wideo Sławomir zdradza skąd pomysł na imię dla syna Kordian. "Miał być Stanisław August"


Góralskie nazwiska - łatow je odróżnić od całej reszty
- Górale sie pisom i nazywają. Pisom sie, jak ich rodzice zapisali w księdze parafialnej i w urzędzie stanu cywilnego, a nazywajom, jak ojców nazywali. Rody góralskie bardzo gwałtownie się rozrastały, a ulubione imiona powtarzały się w nieskończoność. Stąd trzeba było zacząć nadawać przydomki - zaznacza Krzysztof Trebunia Tutka, znamienity podhalański muzyk w rozmowie z "Gazetą Wyborczą".
Oczywiście przydomki, które z czasem stanowiły drugi człon nazwiska, nie wzięły się znikąd. Te pierwsze pochodziły od imienia ojca (Zbyszkowy, Józkowy, Wacławów, Tomków, Felków itp.), niektóre od imienia matki (Andzin, Zościn), jeszcze inne od przezwisk, zawodów, cech charakteru, ale także i świata przyrody.
Klasyczne przykłady nazwisk góralskich to Karpiel-Bułecka, Gąsienica-Byryn, Bachleda-Curuś, Galica-Gudbaj, Trebunia-Tutka. Tu warto również wspomnieć, iż na Podhalu jednym z najpopularniejszych nazwisk jest Gąsienica, które często występuje z przydomkiem pełniącym rolę nazwiska – samo nazwisko bywa pomijane, szczególnie potocznie. I tak pojawiają się: Roj, Makowski, Mracielnik, Daniel, Wawrytko, Kotelnicki, Samek, Fronek, Józkowy, Łuszczek, Groń, Sieczka, Staszeczek, Jędrzejczyk, Giewont, Kaspruś, Sobczak, i wiele innych.


Nie tylko górale. Mieszkańcy tych regionów również mają "swoje nazwiska"
jeżeli chodzi o inne regiony Polski, to tu również można spotkać bardzo charakterystyczne nazwiska. Przykład? Na Mazowszu często występowało nazwisko Mazur oraz te pochodzące od innych, mniejszych miejscowości: Żuromiński, Wyszkowski, Przasnyski.


Wśród mieszkańców Kaszub popularne nazwiska rodowe to: Grulkowski, Narloch, Trzebiatowski, Gliszczyński, natomiast jeżeli chodzi o Śląsk, to można tu wyróżnić kilka tych mocno zakorzenionych w tradycji i kulturze tego regionu. Są to: Goduła, Wypchoł, Wywioł, Drabiniok czy Buchta.


Masz "-ski" w nazwisku? Nie zawsze to musi oznaczać szlacheckie korzenie
Dość mocno zakorzeniona jest również teza, jakoby końcówka "-ski" w nazwisku oznaczała szlacheckie korzenie. Czy tak było? Początkowo i owszem, bo ta forma wskazywała na pochodzenie z określonej miejscowości lub przynależność do czegoś. Kiedyś była charakterystyczna dla szlachty, która nadawała sobie nazwiska, wskazując na posiadane dobra (Dobrzyński - od Dobrzynia, Świątkowski - od Świątkowizny). Jednak zmieniło się to z początkiem XIX wieku, kiedy wiele osób dodawało sobie "-ski" do nazwiska, żeby nieco podkolorować swoją rodzinną historię. Dlatego nie każde nazwisko na "-ski" oznacza szlacheckie korzenie.
Idź do oryginalnego materiału