To nie koniec wojny MEN i Kościoła. W nowym roku szkolnym kontrola katechez

Nowy rok szkolny 2025/2026 to kolejne duże zmiany w sprawie katechezy. MEN zapowiada kontrole samorządów, które finansują więcej religii w szkole, niż przewiduje rozporządzenie. Spór między resortem a Kościołem wchodzi więc w nowy etap.

Pieniądze na katechezę od samorządu

Nowy rok szkolny 2025/2026, podczas którego do szkół wejdzie rozporządzenie o 1 godzinie katechez w tygodniu to nie koniec batalii na linii Kościół-Ministerstwo Edukacji Narodowej. MEN i kuratoria zapowiadają bowiem szczegółowe kontrole w gminach, które decydują się finansować dodatkowe godziny katechezy.

Takie kontrole finansów mogą nie spodobać się samorządowcom i Kościołowi. Wiceszefowa MEN Katarzyna Lubnauer wyjaśniła, iż chodzi o sprawdzenie zgodności działań samorządów z przepisami. – My tylko kontrolujemy to, czy to się odbywa zgodnie z prawem. o ile tak, to "wolnoć, Tomku, w swoim domku" – podkreśliła w rozmowie z TVP Info.

Od września we wszystkich szkołach podstawowych i średnich będzie obowiązywać nowa zasada: tylko jedna godzina religii albo etyki w tygodniu. Zajęcia mają być planowane na początku lub na końcu dnia, tak aby nie dezorganizowały planu lekcji.

To część szerszych zmian – już w poprzednim roku szkolnym wprowadzono możliwość tworzenia grup międzyoddziałowych, a ocena z religii nie ma wpływu na średnią ocen. W przyszłym roku szkolnym 2026/2027 Kościół zapowiada zmianę programu nauczania na szkolnych katechezach.

Gminy zapłacą za religię lub dodatkowe zajęcia wyrównawcze?

MEN podkreśla, iż nowe przepisy mają ujednolicić system i zapobiegać nadużyciom. Problem pojawia się tam, gdzie gminy chcą same dołożyć pieniądze i sfinansować większą liczbę godzin religii. I właśnie takie sytuacje będą kontrolowane.

– Chodzi o kontrole pod jednym kątem. Na przykład nie wolno przeznaczać na to godzin do dyspozycji dyrektora, bo przepisy dokładnie określają ich przeznaczenie – zaznaczyła Lubnauer.

Resort sugeruje, iż rodzice powinni sami zastanowić się, co jest ważniejsze dla ich dzieci. – W mojej ocenie to rodzice powinni rozważyć, czy nie lepiej przeznaczyć te środki na dodatkowe zajęcia wyrównawcze z matematyki albo sportowe – mówiła wiceszefowa MEN.

W praktyce oznacza to, iż samorządy mogą zostać postawione przed wyborem: wspierać Kościół i finansować większą liczbę katechez czy raczej dodatkowe zajęcia edukacyjne i rozwijające.

MEN odpowiada na plotki o karach dla rodziców

Podczas rozmowy w TVP Info padło też pytanie o rzekome plany wprowadzenia kar finansowych dla rodziców dzieci, które opuszczają lekcje. Ma to być efekt nowelizacji przepisów dotyczących frekwencji. Wiceszefowa resortu stanowczo temu zaprzeczyła. – Nie ma takich zmian. Nie wiem, skąd się wzięła ta plotka – powiedziała.

Nowelizacja Prawa oświatowego nie przewiduje kar, ale wprowadza ostrzejsze zasady klasyfikacji uczniów. jeżeli dziecko opuści bez usprawiedliwienia więcej niż 25 proc. zajęć w roku szkolnym albo 50 proc. w danym miesiącu, nie zostanie zaklasyfikowane i nie będzie mogło ukończyć danej klasy/etapu nauczania.

Rodzice, usprawiedliwiając nieobecności, będą musieli podawać powód. – Dawniej to się nazywało "wagary". Chcemy, aby wskaźnik ten wynosił nie więcej niż 25 proc. w skali roku i nie więcej niż 50 proc. w skali miesiąca – wyjaśniła Lubnauer.

Wojna Kościół-MEN jeszcze potrwa

Nowe zasady to kolejny element napiętej relacji między MEN a Kościołem. Z jednej strony resort ogranicza religię w szkołach do jednej godziny tygodniowo i zapowiada kontrole finansowania dodatkowych lekcji. Z drugiej – daje samorządom pewną swobodę, ale tylko w granicach prawa.

Dla rodziców oznacza to kilka praktycznych konsekwencji:

dzieci będą miały mniej religii w planie,

w większości szkół katecheza wypadnie rano albo po południu,

nie będzie możliwości "dorzucenia" lekcji religii z puli godzin dyrektorskich,

a jeżeli gmina zdecyduje się sama zapłacić za dodatkowe zajęcia, musi liczyć się z kontrolą kuratorium.


MEN w sprawie kontroli samorządów zapewnia, iż jego działania mają wyłącznie charakter porządkowy. Wiele osób ze środowiska kościelnego (w tym katechetów) odbiera je jednak jako próbę dalszego ograniczania miejsca Kościoła w systemie edukacji.

Źródło: strefaedukacji.pl