Wiek senioralny często kojarzy się z okresem odpoczynku po latach pracy zawodowej. W rzeczywistości jednak, jak pokazuje przykład konferencji „Seniorzy o seniorach i dla seniorów”, zorganizowanej przez Samorząd Województwa Opolskiego, dla wielu osób starszych to czas pełen nowych wyzwań, pasji i możliwości.
To okres, w którym doświadczenie życiowe, mądrość, a także chęć działania stają się niezwykle cenne. Warto zatrzymać się na chwilę i zastanowić się, jak wygląda życie seniorów nie tylko w Polsce, ale także w Europie i na całym świecie.
W Polsce seniorzy to grupa, która zyskuje coraz większe znaczenie. Choć wciąż istnieje przekonanie, iż starsze
osoby to głównie beneficjenci systemów emerytalnych, to coraz częściej obserwujemy aktywność seniorów w różnych dziedzinach życia. Konferencja, w której wzięli udział przedstawiciele z różnych regionów Polski, a także z Czech, pokazała, jak wiele osób starszych angażuje się w życie społeczne i kulturalne.
Barbara Kamińska, dyrektorka Departamentu Dialogu i Partnerstwa Obywatelskiego, podkreśliła, iż w dzisiejszym świecie to nie wiek czy PESEL różnicują ludzi, ale ich aktywność i otwartość na zmiany. Zgadzają się z tym także seniorzy, którzy coraz chętniej uczestniczą w inicjatywach samorządów, organizacji i stowarzyszeń. Z ich entuzjazmem spotykają się także nowe programy skierowane do seniorów – zarówno te dotyczące kultury, jak i zdrowia, edukacji czy wolontariatu.
Wymiana doświadczeń z przedstawicielami Czech pozwala na jeszcze szersze spojrzenie na sytuację seniorów. Milena Hesová, reprezentująca Kraj Ołomuniecki, wskazała na podobieństwa w wyzwaniach, przed którymi stoją zarówno polscy, jak i czescy seniorzy. System opieki w Czechach wspiera około jednej piątej starszych osób, a celem tamtejszych władz jest aktywizowanie seniorów, by w pełni wykorzystali ten czas w życiu.
W Czechach, podobnie jak w Polsce, działają uniwersytety trzeciego wieku, które stanowią świetne narzędzie do integracji seniorów i rozwijania ich pasji. Milena Hesová zauważyła, iż Czesi, oprócz tradycyjnych spotkań stacjonarnych, oferują również możliwość uczestnictwa w zajęciach online, co pozwala dotrzeć do osób, które z różnych powodów nie mogą uczestniczyć w zajęciach osobiście. To niezwykle ważne, by starsi ludzie mieli dostęp do różnych form aktywności, niezależnie od ich stanu zdrowia czy miejsca zamieszkania. Przykład Czech pokazuje, jak ważna jest kooperacja międzynarodowa, którą można rozszerzać o wspólne projekty z polskimi seniorami.
Jednym z kluczowych tematów poruszanych na konferencji była kwestia integracji seniorów i wzajemnego informowania się. Leokadia Kubalańca, przewodnicząca Rady Seniorów Województwa Opolskiego, podkreśliła, jak ważna jest kooperacja na poziomie lokalnym i międzynarodowym. „Wymiana doświadczeń jest bardzo ważna.
Chodzi nie tylko o aktywność artystyczną, jak śpiew czy taniec, ale również o pomoc prawą, medyczną czy wsparcie osób samotnych i chorych” – zauważyła przewodnicząca.
To zdanie można odnieść nie tylko do Polski, ale także do całej Europy. Wspólne problemy seniorów, takie jak osamotnienie, problemy zdrowotne, niskie emerytury czy brak dostępu do informacji i wsparcia, są globalne. Rozwiązaniem nie jest tylko polityka opiekuńcza, ale także integracja międzypokoleniowa, która pozwala młodszym pokoleniom dostrzec wartość doświadczenia starszych osób, a tym samym włączyć seniorów w życie społeczne.
Patrząc na sytuację seniorów w skali globalnej, możemy zauważyć, iż wyzwań jest naprawdę wiele. W krajach rozwiniętych, takich jak Japonia, Stany Zjednoczone czy kraje skandynawskie, seniorzy mają dostęp do zaawansowanej opieki zdrowotnej i programów aktywizacyjnych. Japoński model starzenia się społeczeństwa, w którym starci ludzie są zachęcani do aktywności zawodowej czy społecznej, jest jednym z najlepszych przykładów na to, jak starość może być pełna aktywności.
Z kolei w krajach rozwijających się sytuacja seniorów jest znacznie trudniejsza. Brak systemów wsparcia, niski poziom opieki zdrowotnej i wykluczenie społeczne to poważne problemy, z którymi borykają się starsze osoby w takich krajach jak Indie, Kenia czy Brazylia. W takich miejscach to tradycyjna opieka rodzinna wciąż odgrywa kluczową rolę, co w obliczu zmieniających się struktur społecznych może prowadzić do marginalizacji osób starszych.
Wszystkie te rozmowy, wymiana doświadczeń i refleksje, które pojawiły się podczas konferencji, powinny stać się punktem wyjścia do głębszej refleksji nad przyszłością seniorów w Polsce, Europie i na świecie. Seniorzy to nie tylko osoby starsze, które wymagają wsparcia – to także osoby, które mają wiele do zaoferowania. Ich doświadczenie, wiedza i pasje mogą być inspiracją dla młodszych pokoleń. Należy więc stawiać na ich integrację, edukację i aktywizację.
Ważne jest, aby w każdej polityce senioralnej uwzględniać nie tylko potrzeby, ale i aspiracje osób starszych. W Polsce i na całym świecie musimy dążyć do tego, by seniorzy nie byli postrzegani jako obciążenie społeczne, ale jako istotny element budujący wspólnotę – wspólnotę opartą na solidarności, wzajemnym szacunku i współpracy międzypokoleniowej. To bowiem jest droga do społeczeństwa, które nie tylko szanuje swoich seniorów, ale także w pełni wykorzystuje ich potencjał.
Fot. UMWO
