Nowe zasady ortograficzne od 2026 roku
Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie nowe zasady ortograficzne w języku polskim. Rada Języka Polskiego zdecydowała się na reformę, żeby uprościć reguły pisowni i ułatwić naukę pisania w języku polskim. To zmiany w zasadach, które mają pomóc wszystkim, bo dzięki nim będzie mniej wyjątków od ogólnych reguł, co ułatwi naukę uczniom w szkołach oraz obcokrajowcom.
Reforma, która wchodzi w życie razem z nowym rokiem to największa zmiana w zasadach rządzących naszym językiem od 1936 roku.
– To uproszczenie reguł i zmniejszenie liczby wyjątków. Odwołujemy się także do zwyczaju językowego Polaków – mówiła prof. Danuta Krzyżyk z Rady Języka Polskiego podczas konferencji zorganizowanej przez Polską Agencję Prasową.
– Chodzi o to, żeby człowiek nie musiał się zastanawiać, co jest imiesłowem, przymiotnikiem, partykułą, spójnikiem, zaimkiem – dodała prof. Katarzyna Kłosińska, przewodnicząca RJP. Zmiany obejmują pisownię wielka i małą literą, ale również pisownię łączną i rozłączną oraz użycie łącznika.
Jakie są najważniejsze zmiany w ortografii?
Oto najważniejszych 7 zmian, jakie RJP zatwierdziła i które zaczną obowiązywać od 1 stycznia:
Nazwy mieszkańców miast i dzielnic - od 2026 roku będziemy je pisać wielką literą, np. Warszawianin, Krakowianin, Ochocianka.
Nazwy firm, marek i modeli - wielką literą zapiszemy nie tylko nazwy, ale także pojedyncze egzemplarze, np. czerwony Ford.
Przymiotniki od nazw osobowych - zawsze małą literą, np. dramat szekspirowski, koncert chopinowski.
Pisownia "nie" z przymiotnikami i przysłówkami - zawsze łącznie, niezależnie od stopnia, np. niemilszy, nienajlepiej.
Nazwy obiektów przestrzeni publicznej - wielką literą zapiszemy m.in. Aleja Róż, Plac Zbawiciela, Park Kościuszki, ale: ulica Józefa Piłsudskiego.
Nazwy lokali usługowych i gastronomicznych - wielką literą wszystkie człony (oprócz przyimków i spójników), np. Karczma Słupska, Kawiarnia Literacka.
Cząstki niby-, quasi- - łącznie z wyrazami pisanymi małą literą, np. nibyartysta, quasiopiekun; z łącznikiem przed wyrazami wielką literą, np. niby-Polak.
Z wszystkimi nowymi zasadami ortografii można zapoznać się w dokumencie na stronie Rady Języka Polskiego.
Co ciekawe, Rada wycofała się z jednej z zasad, które również miały być wprowadzone. Nie będzie zmian w pisowni wielowyrazowych nazw geograficznych i miejscowych, których drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku.
Chodzi o takie rzeczy jak: pustynia Gobi, półwysep Hel, jezioro Śniardwy, morze Północne. Początkowo poloniści chcieli wprowadzić reformę, wg której oba człony nazwy będą pisane wielką literą. Zrezygnowano jednak z tego pomysłu.
Reforma wchodzi w życie 1 stycznia 2026 roku, ale w latach 2026-2030 będą obowiązywały obie wersje, szczególnie na egzaminach zewnętrznych, takich jak matura czy egzamin ósmoklasisty.
Tam egzaminatorzy będą zobowiązani aż do 2030 roku do tego, by zaliczać obie formy pisowni i nie zaznaczać ich jako błędy ortograficzne. Od 2026 roku dzieci i młodzież w szkołach będą jednak już uczyć się nowych reguł obowiązujących w ortografii.
