Dom Kseni ponownie tętni życiem. W czwartek oficjalne otwarcie – zapowiedź

Dom Kseni jest modrzewiowym budynkiem mieszkalnym, wchodzącym w skład kompleksu Monasteru Narodzenia Matki Bożej w Leśnej, wybudowanym dla pierwszej przełożonej – ihumenii Katarzyny (Jefimowskiej), posługującej w Leśnej Podlaskiej od 19 października 1885 do 31 lipca 1915 roku. Oficjalne otwarcie zabytkowego obiektu po gruntownej modernizacji zaplanowano na czwartek 15 maja.

Piękny monasterski kompleks składał się z sześciu cerkwi i wielu innych obiektów, między innymi budynków szkolnych, w tym obiektów dydaktycznych, mieszkalnych oraz gospodarczych.

Ihumenia Katarzyna założyła i prowadziła szkołę nauczycielską, szkołę ćwiczeń, szkołę rolniczą, internaty szkolne, a także szkołę z internatem w Bordziłówce. W latach 1889-1914 mury leśniańskich szkół każdego roku opuszczało setki dziewcząt i chłopców.

Mniszki, oprócz prowadzenia szeroko zakrojonej działalności społecznej i oświatowej na rzecz miejscowej ludności, zarządzały także okazałym gospodarstwem, w skład którego wchodziły wypielęgnowany ogród spacerowy i ogród botaniczny, pełny leczniczych ziół, zbieranych na potrzeby miejscowego szpitala i apteki.

W związku ze zbliżającym się frontem I wojny światowej, w 1915 roku mniszki zostały ewakuowane w głąb Rosji. Budynki monasteru przekazano klasztorowi paulinów, zaś w budynkach dydaktycznych uruchomiono Państwowe Seminarium Nauczycielskie, a po II wojnie światowej – Liceum Pedagogiczne. Od 1969 roku w budynkach umiejscowiono Szkołę Rolniczą, która funkcjonuje do dziś.

Po ucieczce mniszek, dom Kseni był zamieszkiwany przez kolejnych pracowników szkoły wraz z rodzinami. W związku ze złym stanem technicznym, w latach dziewięćdziesiątych XX wieku budynek przestał być użytkowany, powoli popadając w ruinę.

O nieużytkowany dotąd obiekt zadbał Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Wincentego Witosa w Leśnej Podlaskiej. W 2022 roku Dom Kseni został poddany gruntownemu remontowi i odrestaurowany, zgodnie z zaleceniami wojewódzkiego konserwatora zabytków.

W ramach szeroko zakrojonych prac budowlanych, niemal całkowicie odbudowano werandę przyległą do budynku, naprawiono podłogi, ściany wewnętrzne, zewnętrzne i dach oraz ponownie podłączono prąd i inne media. Koszt remontu wyniósł 1 mln 13 tys. zł, z czego dotacja Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi stanowiła 800 tys. zł. Na wyposażenie budynku wydano 150 tys. zł.

Obecnie w Domu Kseni zorganizowano Izbę Tradycji, zaopatrzoną w najnowocześniejszy sprzęt audiowizualny, a także zebrane przez szkołę kroniki i pamiątki, ukazujące przeszłość szkoły i Leśnej Podlaskiej, a także puchary i odznaczenia. Zbiory pochodzą choćby z 1900 roku.

Nietuzinkowym elementem podczas zwiedzania budynku jest możliwość udziału w projekcji przy użyciu ekranu mgłowego – Leia Standard S-95. Jest to urządzenie, które pozwala na wyświetlanie obrazów w powietrzu na bardzo cienkiej warstwie powietrza o zwiększonej wilgotności. Jednocześnie umożliwia on działania interaktywne, jak rozwiązywanie quizów czy oglądanie modeli maszyn rolniczych. Dodatkowo historię szkoły można poznać, oglądając bogaty zbiór fotografii, dzięki zainstalowanemu 75-calowemu ekranowi dotykowemu.

Uroczystość otwarcia zabytkowego Domu Kseni i Izby Tradycji dla zwiedzających zaplanowano na czwartek 15 maja, na godzinę 11 w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Wincentego Witosa w Leśnej Podlaskiej. Przy okazji podsumowany zostanie II Ogólnopolski Konkurs Historyczny „Wincenty Witos – jego życie i działalność”odbędzie się 15 maja 2025 r. o godz. 11.00 .

Program wydarzenia:

10.00 – zwiedzanie szkoły,

11.00 – ogłoszenie wyników konkursu (sala 25),

11.15 – część artystyczna w wykonaniu zespołu TAKT (sala 25),

12.00 – otwarcie zabytkowego Domu Kseni – Izby Tradycji.

tekst ZSCKR w Leśnej Podlaskiej

zdjęcia Małgorzata Michaluk