Religia w szkołach pod znakiem zapytania. MEN i Trybunał mówią co innego. Kto ma rację?

Od września w szkołach szykują się zmiany, które już teraz budzą emocje wśród uczniów, rodziców i nauczycieli. Decyzje Ministerstwa Edukacji i wyroki Trybunału Konstytucyjnego sprawiły, iż wokół lekcji religii i etyki powstało niemałe zamieszanie. Nowy rok szkolny rozpocznie się w atmosferze pytań o to, jak faktycznie będą wyglądać zajęcia i czy szkoły poradzą sobie z wprowadzeniem nowych zasad.

Fot. Warszawa w Pigułce

Co dalej z religią w szkołach? Nowe zasady od września 2025

Wraz ze zbliżającym się początkiem roku szkolnego 2025/2026 w polskich szkołach wraca temat lekcji religii i etyki. Choć dyskusja na ten temat nieco przycichła w czasie wakacji, już we wrześniu uczniowie i rodzice odczują skutki wprowadzonych zmian. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, iż w sprawie wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny, uznając część nowych przepisów za niezgodne z ustawą zasadniczą. Efektem jest chaos, który może wpłynąć na organizację zajęć w wielu szkołach.

Jedna godzina religii tygodniowo

Zgodnie z nowelizacją rozporządzenia Ministra Edukacji, od września w szkołach publicznych wprowadzony zostanie nowy wymiar nauki religii i etyki – tylko jedna godzina tygodniowo zamiast dwóch. Dodatkowo, zajęcia mają odbywać się na pierwszej lub ostatniej lekcji danego dnia, co według resortu ma ułatwić organizację pracy uczniów. W szkołach podstawowych dopuszczono wyjątek: jeżeli cała klasa uczestniczy w lekcjach religii, zajęcia mogą być umieszczane w dowolnym miejscu planu.

Jeżeli na religię lub etykę zapisze się mniej niż siedmiu uczniów z danej klasy, szkoła będzie zobowiązana do utworzenia grupy międzyoddziałowej lub międzyklasowej. Dopuszczono łączenie uczniów w trzech grupach wiekowych: klas I–III, IV–VI oraz VII–VIII.

Oceny z religii poza średnią

Zmiany dotyczą również ocen. Już od roku szkolnego 2024/2025 stopnie z religii i etyki nie są wliczane do średniej ocen. W tej sprawie również interweniował Trybunał Konstytucyjny. W wyroku z 22 maja 2025 r. TK stwierdził, iż zmiana została wprowadzona niezgodnie z Konstytucją, ponieważ nie uzgodniono jej z Kościołami i związkami wyznaniowymi. Rodzice w wielu szkołach zaczęli składać pisma, żądając wliczenia ocen, jednak Ministerstwo Edukacji w komunikacie z 11 czerwca przypomniało, iż rozporządzenie przez cały czas obowiązuje i nie zostało uchylone.

Spór o rolę Trybunału

Podobny problem pojawił się przy zmniejszeniu liczby godzin religii. Trybunał orzekł, iż zmiana została przyjęta w sposób sprzeczny z zasadami, jednak i w tym przypadku przepisy przez cały czas obowiązują, ponieważ nie ogłoszono nowego aktu w Dzienniku Ustaw. To oznacza, iż od września wszystkie szkoły powinny dostosować plany lekcji do nowych reguł.

Co czeka uczniów i szkoły?

Na kilka dni przed rozpoczęciem roku szkolnego 2025/2026 wiele placówek stoi przed dylematem: stosować się do obowiązujących rozporządzeń czy brać pod uwagę wyroki Trybunału Konstytucyjnego? Eksperci przewidują, iż w praktyce dojdzie do licznych sporów i odmiennych interpretacji prawa w zależności od dyrekcji szkół i decyzji kuratoriów.

Nowy rok szkolny może więc przynieść nie tylko zmiany w liczbie godzin religii i etyki, ale też falę niepewności i pytań ze strony rodziców oraz uczniów. Pewne jest jedno – temat religii w polskiej szkole jeszcze długo pozostanie jednym z najbardziej kontrowersyjnych punktów w debacie publicznej.