Szerszeń w domu może być groźny. Bardzo ważne więc, aby wiedzieć, jak się zachować, gdy przypadkiem owad wleci przez okno, albo założy w pobliżu gniazdo. Tłumaczymy, jak chronić dziecko przed szerszeniami (i dlaczego panika jest absolutnie niewskazana).
Spis treści:
- Jak wygląda szerszeń?
- Czy szerszeń jest groźny dla dzieci?
- Co robić, gdy w domu pojawi się szerszeń?
- Jak się pozbyć gniazda szerszeni?
- Jak chronić dziecko przed szerszeniami?
Jak wygląda szerszeń?
Szerszeń wyglądem przypomina bardzo dużą osę. Jest jednak najczęściej w barwach brązowo-żółtych, a nie czarno-żółtych, choć zdarzają się i szerszenie z czarnym kolorem na ciele. Długość ciała szerszenia wynosi od 17 do 23 mm, królowa pozostało większa – ma długość choćby do 35 mm. Szerszeń jest znacznie większy od osy (zobacz zdjęcie poniżej), a żółty kolor jego ciała cieplejszy niż żółć na ciele osy.
Latający szerszeń wydaje dużo niższy dźwięk niż mucha, pszczoła, osa czy trzmiel.

Szerszeń i osa. fot. Eric Isselée, Daniel Prudek/Adobe Stock
Czy szerszeń jest groźny dla dzieci?
Szerszeń może być groźny i dla dzieci, i dla dorosłych. Jest wielki i przerażająco bzyczy, jednak tak naprawdę to osa, tyle iż duża. Jest mniej agresywny od zwykłej osy: gdy nie jest prowokowany, rzadko żądli. Ugryzienie szerszenia nie jest tak groźne, jak się często słyszy. Tak naprawdę o wiele groźniejsze jest użądlenie pszczoły.
Szerszeń ma jednak dłuższe żądło i nieco więcej toksyn w jadzie, przez co jego użądlenie odczuwa się jako bardziej bolesne i piekące. Niebezpiecznie robi się, gdy ugryzie nas wiele owadów naraz albo choć jeden owad użądli nas w szyję, język, okolicę ust albo nosa (podobnie jest zresztą w przypadku zwykłych os i pszczół).
Szerszenie (pszczoły i osy także!) mogą być bardzo groźne dla ludzi uczulonych na jad owadów błonkoskrzydłych. Ich użądlenie może spowodować groźny dla życia wstrząs anafilaktyczny.
Co robić, gdy w domu pojawi się szerszeń?
- Nie wykonuj gwałtownych ruchów i nie krzycz – to prowokuje szerszenia do ataku (z własnej inicjatywy raczej nie użądli).
- Jeśli w pokoju jest dziecko – zabierz je do innego pomieszczenia i zamknij drzwi.
- Spróbuj pozbyć się intruza – jeżeli czujesz się na siłach.
- Ubierz się w co najmniej dwie warstwy odzieży – żądło szerszenia jest długie, więc owiń szyję szalem, załóż coś na głowę. Unikaj jaskrawych kolorów, to szerszenia może rozwścieczyć.
- Otwórz szeroko okno – być może sam opuści twoje mieszkanie. Możesz spróbować go wygonić, np., gazetą.
- Możesz nakryć szerszenia szklanką – (jeśli wystarczy ci zimnej krwi) i gdy już będzie w pułapce, podsuń pod nią coś sztywnego (np. cienką książkę, tekturkę).
- Możesz użyć rakietki elektrycznej do zwalczania owadów – lub (jeśli masz) użyć sprayu przeciwko szerszeniom. Kupuje się go w marketach budowlanych. Dobrze przewietrz później mieszkanie!
- Spróbuj uderzyć owada np. kapciem – jeżeli nie masz innego sprzętu. Musisz uderzyć zdecydowanie, aby trafić za pierwszym razem. Zaatakowany szerszeń będzie się bronić.
Inne domowe metody (np. pryskanie szerszenia lakierem do włosów) odradzamy. Ich skuteczność jest dyskusyjna.
Jak się pozbyć gniazda szerszeni?
Jeśli szerszenie pojawiają się u ciebie regularnie, prawdopodobnie w pobliżu jest gniazdo szerszeni. Poszukaj go i wezwij firmę, zajmującą się usuwaniem takich gniazd (usługa kosztuje 200–300 złotych). Takie firmy usuwają również gniazda os i roje pszczół, niektóre z nich pomagają również w lokalizowaniu gniazd. W ostateczności wzywaj straż pożarną. jeżeli szerszenie nie zagrażają życiu i zdrowiu domowników, bo są np. na strychu, straż pożarna prawdopodobnie i tak odeśle cię do specjalistów.
Nie usuwaj gniazda szerszeni na własną rękę. Może w nim mieszkać kilkaset szerszeni i strach pomyśleć, co się może stać, jeżeli użądli cię kilka owadów.
Jak wygląda gniazdo szerszeni i gdzie go szukać?
Gniazda szerszeni najczęściej mają wielkość piłki. Mają różny kształt, są brązowo-szare i mogą wyglądać np. tak:

Gniazda szerszeni można najczęściej znaleźć:
- na strychach
- pod okapami dachów
- w zagłębieniach w murze
- w dziuplach starych drzew, czasem w karmnikach, domkach dla ptaków
- w norach ziemnych
Jak chronić dziecko przed szerszeniami?
Najskuteczniejszym sposobem uniknięcia szerszeni jest założenie w oknach moskitier i osłanianie nimi wózka. Poza tym:
- Trzymaj jedzenie w zamkniętych pojemnikach i pod kloszami, zakręcaj butelki z napojami, wyrzucaj resztki żywności. Szerszenie, podobnie jak zwykłe osy oraz pszczoły, uwielbiają fermentujące owoce i wszystko, co słodko pachnie.
- Bądź ostrożna wszędzie tam, gdzie jest dużo nadgniłych owoców (np. w sadach).
- Zanim dziecko cokolwiek włoży do ust (zwłaszcza podczas pikniku), sprawdź, czy nie ma na tym owada.
- Naucz dziecko, iż gdy pojawia się w pobliżu szerszeń, nie wolno machać rękami ani piszczeć. Bezpieczniej jest stać nieruchomo, osłaniając np. ubraniem twarz i szyję, albo spokojnie się wycofać.
Zobacz też:
- Co robić, gdy dziecko zostanie ugryzione przez osę?
- Muszki owocówki w kuchni przenoszą choroby. Jak się ich pozbyć?
- Ugryzienie pająka zdarza się rzadko, ale może być niebezpieczne